بررسی تهدیدات امنیتی ژئوپلیتیک شیعه در دو دهه اول قرن بیست و یک

پایان نامه
چکیده

مسلمانان شیعه در کشورهای منطقه خاورمیانه، یک کیان جغرافیایی واحد را تشکیل داده اند که دارای وزن سیاسی و بین المللی خاصی است که در ادبیات روابط بین الملل آن را ژئوپلیتیک شیعه می نامند. اصلی ترین عامل تشکیل ژئوپلیتیک شیعه، پیوند گفتمانی مسلمانان شیعه و بلوک بندی آنان براساس همین مولفه است.به عبارت بهتر، ژئوپلیتیک شیعه، بر پایه عامل ژئوکالچرال قوام یافته و منطقه ای به نام " هلال " شیعی را تشکیل داده است. از آنجا که شیعیان از بدو پیدایش خود، معترض حوادث تاریخی بعد از جانشینی پیامبر بودند، همواره مورد تهدید و تعرض گفتمان رقیب خود قرار گرفتند و این امر به نوبه خود موجب پراکندگی آنها در جغرافیای جهان اسلام شد. به تدریج ایران تبدیل به بزرگترین مامن شیعیان شد و تشکیل دولتهای شیعی، در ایران موجب تقویت هر چه بیشتر آن شد. امنیت ژئوپلیتیک شیعه، از زمان صدر اسلام، با تهدیدهای جدی مواجه بوده است و با تشکیل امپراتوری عثمانی، این تهدیدات حالت جنگ رسمی بین دو دولت شیعی ایران و سنی عثمانی به خود گرفت. با ورود به عصر جدید، این تهدیدات، تنوع بیشتری یافت. ژئوپلیتیک شیعه، دارای موقعیت بسیار حساس ژئواکونومیکی نیز هست و آن بدلیل تسلط بر منابع غنی انرژی و موقعیت ترانزیتی کشورهایی چون ایران، عراق و بحرین و آذربایجان است. همین امر، موجب حضور نیروهای فرامنطقه ای، شد که این خود به تهدیدی دیگر برای امنیت ژئوپلیتیک شیعه بدل شده است. همچنین، فرزند نامشروع مدرنیته در منطقه خاورمیانه، یعنی بنیادگرایی دینی و سلفی گری، که ادامه میراث اختلافات گفتمانی از صدر اسلام، ولی با اشکال بسیار رادیکال تر است، به بزرگترین تهدید امنیتی شیعه تبدیل شده است و تحولات بهار عربی و شعله ور شدن جنگهای شیعه و سنی موید این واقعیت است.پیداست که تهدید دیگری نیز امنیت ژئوپلیتیک شیعه را بطور جدی با خطر مواجه ساخته و آن، میراث جنگ جهانی دوم و تشکیل دولت اسرائیل، بوده است که با وقوع انقلاب اسلامی ایران و مواضع ضد اسرائیلی آن، ابعاد وسیعی به خود گرفت. در میان این تهدیدات، بنیادگرایی سنی و سلفی گری به عنوان مهمترین تهدید امنیتی ژئوپلیتیک شیعه، بدلیل همسایگی با ژئوپلیتیک شیعه و صبغه رادیکال آن، قلمداد می شود.

منابع مشابه

امنیت آسیای جنوب باختری در ژئوپلیتیک قرن بیست و یکم

چکیده آسیای باختری دربرگیرنده منطقه ژئوپلیتیک اوراسیا است. این منطقه در دیدگاه کلی در برگیرنده مفهومی جغرافیایی است که ایالات متحده آمریکا تلاش کرده است اصطلاح ساختگی و بی‌پایه خاورمیانه بزرگ را جانشین آن سازد. این مفهوم جغرافیایی شامل مجموعه‌ای از دو منطقه خلیج فارس و خزر- آسیای مرکزی است به اضافه آن بخش از جهان که خاور میانه عربی شناخته می‌شود. عربان و ایرانیان در سال‌های اخیر انبوهی از تبلی...

متن کامل

امنیت آسیای جنوب باختری در ژئوپلیتیک قرن بیست و یکم

چکیده آسیای باختری دربرگیرنده منطقه ژئوپلیتیک اوراسیا است. این منطقه در دیدگاه کلی در برگیرنده مفهومی جغرافیایی است که ایالات متحده آمریکا تلاش کرده است اصطلاح ساختگی و بی پایه خاورمیانه بزرگ را جانشین آن سازد. این مفهوم جغرافیایی شامل مجموعه ای از دو منطقه خلیج فارس و خزر- آسیای مرکزی است به اضافه آن بخش از جهان که خاور میانه عربی شناخته می شود. عربان و ایرانیان در سال های اخیر انبوهی از تبلی...

متن کامل

ارایه یک مدل و روش حل بازی‌های امنیتی فازی و کاربرد آن در آینده‌‌پژوهی تهدیدات امنیتی

تهدیدات جهانی تروریسم، قاچاق مواد مخدر و سایر جرایم، نیاز به استقرار منابع امنیتی محدود برای به حداکثر رساندن اثربخشی آنها را افزایش داده است. پیش‌بینی اقدامات آینده و بررسی تمام راهبردهای ممکن مهاجمان تأثیر زیادی در موفقیت نبرد دارد. نظریه بازی یکی از فنون آینده‌پژوهی محسوب می‌شود. در این مقاله به بررسی بازی‌های امنیتی در محیط فازی پرداخته شده است. بازی‌های امنیتی مدل رویارویی یک مدافع و چند ن...

متن کامل

آسه‌آن و تهدیدات جدید امنیتی

اتحادیه ملل جنوب شرق آسیا (آسه‌آن) در سال 1967 میلادی به منظور مقابله با تهدید کمونیسم در منطقه جنوب شرق آسیا به وجود آمد؛ اما با گذشت زمان اعضای آسه‌آن اهداف و فعالیت‌های این سازمان را گسترش دادند و در حوزه‌های دیگر از جمله اقتصادی و تجاری، سیاسی، امنیتی و فرهنگی به تعمیق همکاری‌ها پرداختند، به نحوی که امروزه این نهاد منطقه‌ای به عنوان یکی از الگوهای موفق همگرایی منطقه‌ای در آسیا قلمداد می‌شود...

متن کامل

جایگاه راماتورژی در اجراهای دهه ی اول قرن بیست و یکم تئاتر انگستان

چکیده دراماتورژی، از دیرباز بخشی از تئاتر بوده است؛ و مبتکر شکل جدید آن، گوتهولد لسینگ درسال ( 1767 ) است. ما در این پایان نامه بررسی میکنیم، که دراماتورژی در دهه ی اول قرن 21انگلستان در چه جایگاهی قرار دارد و همچنین، چطور دراماتورژی میتواند در رشد و گسترش نمایشنامه نویسی، تحقیقات علمی- تئاتری، شیوه ی جذب و تربیت مخاطب، به روز رسانی آثارکلاسیک، و هدایت یک اجرا مفید واقع شود. دراماتورژ نه تنها ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023